De 10 tips, in het kort:
- Begin met een duidelijk plan
- Creëer overtuigende personages
- Houd de structuur in de gaten
- Schrijf elke dag
- Wees niet bang om te herschrijven
- Lees veel boeken in je genre
- Denk om de dialoog
- Schrijf zonder te censureren
- Vraag om feedback
- Blijf volhouden
1. Begin met een duidelijk plan
Natuurlijk is het onmogelijk om je volledige boek uitgewerkt te hebben voordat je met het echte schrijfproces begint. Daarnaast zal het tijdens het schrijven regelmatig gebeuren dat je nieuwe inzichten krijgt en toch deels een andere kant op wilt gaan. Die ruimte moet je vooral nemen. Toch is het niet verkeerd om in grote lijnen helder te hebben welke kant je met je verhaal op wilt gaan. Dat kan je bijvoorbeeld helpen bij het geven van een richting op het moment dat je vast dreigt te lopen.
2. Creëer overtuigende personages
Het is belangrijk dat de personages in je verhaal voor de lezer gaan leven. Diep de karakters van je hoofdpersonen voldoende uit en zorg ervoor dat de personages in je boek gedurende het verhaal een ontwikkeling doormaken, zoals ook echte mensen iedere dag een ontwikkeling doormaken.
Natuurlijk hoef je dit niet te doen voor elk personage. Zo zullen er personages zijn die zelf vlak blijven, maar juist bijdragen aan de ontwikkeling van de hoofdpersonen.
Sommige schrijvers houden er daarnaast van om de karakters duidelijk te te spitsen op de lezer. Je ontwikkelt immers makkelijker een band met een personage waarin je (iets van) jezelf herkent.
3. Houd de structuur in de gaten
Over het algemeen volgt het plot van een boek een standaard structuur, bestaande uit vijf elementen:
- Het beginpunt, van waaruit het verhaal vertrekt
- Gebeurtenissen die tot de climax leiden
- De climax
- Gebeurtenissen die afbouwen
- Afronding van het verhaal
Door als schrijver vast te houden aan een dergelijke structuur, met een duidelijk begin, midden en einde, zorg je voor een logische opbouw waarin het verhaal zich op herkenbare wijze ontvouwt voor de lezer.
4. Schrijf elke dag
Het is belangrijk om te blijven schrijven. Ook wanneer je even niet weet hoe het verhaal verder moet, of wanneer je twijfelt welke kant je uit wilt gaan. Blijf schrijven.
Wanneer je langere tijd achter elkaar niet schrijft, zul je merken dat het moeilijker is om de draad weer op te pakken. Dat hebben wij zelf bij het schrijven van Inspecteur Vos gemerkt. We schreven dat boek met tussenpozen van een aantal maanden, over de periode van een jaar. Daardoor was het lastiger om de verhaallijn scherp te houden, maar ook om überhaupt weer te beginnen met schrijven.
Stel jezelf een doel voor een aantal woorden per dag, dan zul je waarschijnlijk merken dat je met gemak meer dan dat aantal woorden zult schrijven.
5. Wees niet bang om te herschrijven
Het komt zelden (lees: nooit) voor dat een boek gelijk in de eerste versie wordt uitgegeven. Je zult na het schrijven je eigen werk opnieuw lezen en daarbij gelijk dingen zien die je anders zou willen doen. Onthoud vooral dat herschrijven onderdeel van het proces is, en dat het oké is dat je verhaal niet gelijk perfect zal zijn. Wees bereid om in je verhaal ook te schrappen, hoe moeilijk dat misschien ook kan zijn. Al met al zullen stukken tekst schrappen, opnieuw schrijven of verbeteren ertoe leiden dat je een beter verhaal krijgt.
6. Lees veel boeken in je genre
Ieder genre heeft zijn eigen wijze van schrijven en verhaalopbouw. Het is daarom verstandig om veel te lezen in het genre waarin je wilt schrijven. Je krijgt daarmee inzicht in wat werkt en wat niet – dingen die je weer mee kunt nemen in je eigen schrijfproces.
7. Denk om de dialoog
Job en ik willen de lezer graag meenemen in de wereld die we creëren, waardoor we vaak beschrijvend te werk gaan. Daarbij is het een valkuil om te blijven hangen in de omschrijvingen, terwijl het cruciaal is om voldoende dialoog te hebben. Dialoog zorgt immers voor karakterverdieping en vergroot de leesbaarheid van het verhaal.
Let goed op dat de gesprekken natuurlijk klinken. Dat kun je testen door je dialoog hardop voor te lezen. Je hoort dan vaak of een zin natuurlijk overkomt en past bij je personage. Zorg er verder voor dat ieder personage een eigen stem heeft. Het is gemakkelijk om te blijven hangen in je eigen natuurlijke stem, maar de kans is klein dat iedereen op de wereld klinkt zoals jij. Tot slot is het verstandig om weg te blijven van formele taal, behalve als je zeker weet dat formele taal goed past bij het personage.
8. Schrijf zonder te censureren
Beperk je in het schrijven van je eerste versie op geen enkele wijze. Laat je helemaal gaan en maak je geen zorgen over eventuele fouten of onvolkomenheden. Er komt altijd een moment dat je gaat herschrijven. Op dat moment kun je die fouten en/of onvolkomenheden alsnog rechtzetten. Onthoud: creativiteit stroomt beter als je jezelf niet beperkt.
9. Vraag om feedback
Zorg ervoor dat je mensen in je omgeving benadert, die jouw manuscript kunnen voorzien van feedback. Laat hen je boek lezen en aangeven wat zij ervan vinden. Je zult je dus kwetsbaar op moeten stellen. Schrijven van een verhaal is niet zomaar iets; je zult er een stukje van jezelf in hebben gelegd. Het is dan soms moeilijk om met eventuele kritiek om te gaan, maar juist die opbouwende kritiek kan ervoor zorgen dat jouw boek beter wordt en eerder geschikt is om uit te geven.
10. Blijf volhouden
Er zullen momenten komen dat je je afvraagt waar je aan begonnen bent. Het schrijven van een boek is soms best lastig, zeker als je af en toe vastloopt. Hierdoor kan het soms moeilijk zijn om door te zetten. Blijf vooral volhouden, zelfs als je vastloopt of twijfels hebt. Onthoud dat de aanhouder wint.
Mijn manuscript is af, en nu?
Allereerst: gefeliciteerd! Het schrijven van een manuscript is een grote klus en weinigen volbrengen deze tocht tot het einde. Je kunt nu je manuscript aan gaan bieden bij uitgeverijen. Zij beoordelen uiteindelijk of ze het manuscript willen uitgeven. Ook bij ons kun je volledig vrijblijvend je manuscript laten beoordelen.
